«مهدی جعفری جوزانی» تهیه کننده انیمیشن در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس و در پاسخ به این پرسش که چگونه و طی چه بازه زمانی سینمای انیمیشن ایران هویت ایرانی خود را پیدا خواهد کرد؟ اظهار داشت: ایرانی شدن انیمیشن‌ها و یافتن هویت ایرانی در آن‌ها مسیری دارد که این مسیر، یک فرمول استاندارد و مشخص را دنبال می‌کند. باید این روند طی شود تا ذائقه‌سنجی درستی شکل بگیرد و مسیر موفقیت و تولید آثار تأثیرگذار به درستی پیموده شود. تا زمانی که این مراحل طی نشود، نمی‌توانیم درباره‌ی «سینمای انیمیشن» به‌صورت جدی و در قالب یک سینمای صنعتی صحبت کنیم.

وی افزود: در حال حاضر، این مسیر در حال شکل‌گیری است و نسل جدیدی که وارد حوزه انیمیشن شده‌اند، به نظر من مسیر درستی را طی می‌کنند؛ به شرط آنکه دچار توقف یا تغییر مسیر نشوند و اصطلاحاً به «جاده خاکی» نزنند.

او ادامه داد: از زمان «شاهزاده روم» این جریان آغاز شد و ریتم آن هرچه جلوتر آمده‌ایم، تندتر شده است. پس از آن، آثاری چون «فیل‌شاه»، «پسر دلفینی»، «بچه زرنگ»، «پسر دلفینی ۲»، «ببعی بنیامین» و «رویاشهر» ادامه‌دهنده‌ی این روند بوده‌اند. اکنون تقریباً در هر فصل، حداقل یک انیمیشن ایرانی روی پرده سینما اکران می‌شود و هرچه پیش می‌رویم، آثار ما ایرانی‌تر می‌شوند.

جعفری با بیان این مطلب که اینکه چرا تا امروز انیمیشن‌های ما از نظر هویت کمتر ایرانی بوده‌اند، به نظر من به بحث آموزشی بازمی‌گردد؛ تصریح نمود: ما تا چه اندازه توانسته‌ایم در منابع آموزشی ایرانی، جریان فکری بومی و فرهنگی را به تولیدکنندگان منتقل کنیم؟ اصلاً آیا تا پیش از تولید، ارتباط مؤثری با سازندگان داشته‌ایم، یا تازه پس از تولید سراغشان رفته‌ایم تا بپرسیم «چرا این‌طور ساختی»؟

مدیرعامل کارخانه صنایع سرگرمی «مهوا» همچنین در مورد اینکه ساختار سیاست گذاری در حوزه پویانمایی و بازی های رایانه ای باید با چه ساز و کاری و توسط چه نهادی صورت گیرد؛ بیان کرد: به نظر من، این تصمیم باید با هماهنگی میان دولت، مجلس، وزارت ارشاد و بنیاد ملی پویانمایی انجام گیرد. اتفاق بسیار مثبتی که اخیراً در برنامه ۵ساله هفتم توسعه افتاد، اختصاص ردیف بودجه مستقل برای انیمیشن بود. هرچند ممکن است درباره میزان بودجه یا جزئیات آن نقدهایی وجود داشته باشد، اما اصلِ گنجاندن انیمیشن در برنامه توسعه، اتفاقی بزرگ و ارزشمند است.

وی افزود: اینکه چه نهادی متولی اصلی باشد، به نظر من اهمیت کمتری نسبت به تعریف درست وظایف دارد. اگر بنیاد ملی پویانمایی وظایف و ساختار مشخص و حرفه‌ای داشته باشد، می‌تواند نقش بسیار موثری ایفا کند. خوشبختانه اکنون که آقای جاهدنیا از خانواده انیمیشن هستند، انتظار می‌رود منافع صنف انیمیشن در ایران با جدیت بیشتری پیگیری شود.

تهیه کننده انیمیشن افسانه سپهر با اشاره به لزوم توجه به بازارسازی در صنعت سرگرمی و پویانمایی اظهار داشت: هر نهادی که قرار است متولی انیمیشن باشد، بزرگ‌ترین وظیفه‌اش بازارسازی است. مهم‌ترین کارش باید ایجاد بستری برای اقتصادی شدن صنعت انیمیشن باشد؛ یعنی طوری عمل کند که این صنعت بتواند خودش درآمدزایی کند.

وی افزود: در کنار این مسئله، موضوعاتی مثل سربازی، بیمه و سایر نیازهای صنف انیمیشن هم از اهمیت بالایی برخوردارند و لازم است نهاد متولی با استفاده از ارتباطات و ظرفیت‌هایی که دارد، به آن‌ها ورود کند و رسیدگی جدی داشته باشد.

جوزانی با بیان این مطلب که مسئله سربازی یکی از چالش‌های مهم انیمیشن‌سازها و بازی‌سازهاست؛ تصریح نمود: این افراد معمولاً در سنی به بلوغ حرفه‌ای می‌رسند که باید به خدمت سربازی بروند. اگر خدمت مرتبطی برایشان تعریف نشده باشد، ممکن است از تخصص خود فاصله بگیرند و از این فضا به کلی جدا شوند. این موضوع فقط مربوط به من نیست؛ بلکه کل صنعت انیمیشن درگیر آن است. در واقع، درست زمانی که انیمیشن‌ساز در هر شاخه‌ای از این صنعت به مرحله‌ی بهره‌وری می‌رسد، موعد سربازی‌اش فرا می‌رسد و مجبور می‌شود یا دوباره دانشجو شود یا از مسیر حرفه‌ای خود فاصله بگیرد.

او ادامه داد: از این رو، بنیاد ملی پویانمایی، سازمان گسترش و حتی بنیاد بازی‌های رایانه‌ای هم باید در این حوزه ورود کنند. یکی از مطالبات من از این نهادها همین است: بازارسازی کنید، نه پول‌پاشی.

تهیه کننده پویانمایی «افسانه سپهر» با انتقاد از پول پاشی نهادهای حمایت گر در حوزه انیمیشن‌سازی و بازی‌سازی بیان کرد: الان معمولاً بودجه‌هایی به اسم حمایت وارد صنعت انیمیشن یا بازی می‌شود، اما به صورت بلاعوض توزیع می‌گردد و در نهایت هم اثربخشی ندارد. در حالی‌که اگر نگاه ما مبتنی بر اقتصاد بدون نفت باشد، باید به جای پول‌پاشی و تزریق بی‌هدف بودجه، به ایجاد بازار پایدار فکر کنیم. چون در نهایت، آن بودجه‌ها تمام می‌شوند و شرکت‌ها، تیم‌ها و جوان‌های فعال در این حوزه به مرور از صحنه حذف می‌شوند یا سراغ کارهای دیگر می‌روند.

وی افزود: اما اگر بازار شکل بگیرد یعنی بستر اکران و نمایش درست فراهم شود و محصولی که این جوان‌های ایرانی می‌سازند، با هر سطحی از کیفیت، به مخاطب برسد آن‌وقت مخاطب ایرانی به مرور به تولیدات داخلی اعتماد می‌کند.

«مهدی جعفری جوزانی» در پایان این گفت و گو خاطرنشان ساخت: در حال حاضر، محصولات خارجی بدون هیچ‌گونه مدیریت یا کنترل، با روش‌ها و ژانرهای گوناگون وارد بازار مصرف فرهنگی کشور می‌شوند. اگر بتوانیم سهمی از این سبد فرهنگی را به آثار ایرانی اختصاص دهیم که به‌مراتب از نظر محتوایی غنی‌تر و سالم‌تر هستند اقتصاد این صنعت به‌تدریج شکل می‌گیرد. و وقتی اقتصادش شکل بگیرد، بسیاری از مشکلات دیگر هم به‌صورت طبیعی حل خواهند شد.